29 марта 2022
24 март — Жаҳон силга қарши кураш куни
ССВ: Мамлакатимизга сил касаллигини саноқли соатлар ичида аниқлайдиган ноёб GeneXpert диагностика ускуналари келтирилди
Роберт Кох томонидан 1882 йил 24 март куни сил касаллиги патогени аниқлангани муносабати билан шу кун Жаҳон силга қарши кураш куни этиб белгиланган. Дунё бўйича кунига 4000 нафардан ортиқ кишининг ҳаётига зомин бўлаётган бу хасталикнинг инсонлар соғлиғи ва ижтимоий-иқтисодий ҳаётига ҳалокатли таъсири ҳеч кимга сир эмас.
Жаҳон миқёсида бу касалликнинг олдини олиш, уни барвақт аниқлаш ва даволашнинг замонавий усулларини татбиқ этишга жиддий эътибор қаратилмоқда.
Юртимизда ҳам бу борада салмоқли ишлар амалга оширилмоқда. Ўзбекистон ЖССТнинг Европа минтақавий бюросига аъзо мамлакат сифатида 53 давлат орасида силга қарши курашиш дастурининг бажарилиш натижалари бўйича 2-ўринни эгаллаб тургани ҳам бу масалага давлат даражасида эътибор қаратилаётганининг далилидир.
Бугун пойтахтимизда Соғлиқни сақлаш вазирлиги, АҚШ Халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) ва ЖССТ мутасаддилари иштирокида Жаҳон силга қарши кураш куни муносабати билан тадбир ўтказилди.
Наргиза Парпиева,
Республика ихтисослаштирилган фтизиатрия ва пульмонология илмий-амалий тиббиёт маркази директори:
— Авваллари юртимизда туберкулёзни аниқлаш учун 3-4 ойлаб вақт талаб этиларди. Ҳозирги кунда эса бу касалликка генно-молекуляр усули орқали бор-йўғи 70 дақиқа ичида аниқ ташхис қўйилмоқда.
Илғор операция усуллари жорий этилиши, самарали дори-дармонлар қўлланилиши натижасида беморларнинг касалликдан соғайиш муддати ҳам 2 йилдан 9 ойга қисқарди. Ҳозир олимларимиз халқаро мутахассислар билан ҳамкорликда даволаниш курсини 6 ойгача қисқартириш ва самарали муолажа усуллари устида илмий изланишлар олиб бормоқда.
Тиббиётимиздаги бундай муҳим ютуқлар туфайли юртимизда сил билан касалланиш кўрсаткичи 2,5 баробарга, ўлим кўрсаткичи 6-8 баробарга қисқарди. Ўз навбатида, даволаш самарадорлиги 91,2 фоизга етказилди. Дунёда ушбу кўрсаткич 85 фоиз эканини инобатга олсак, натижа кўлами янада яққолроқ кўзга ташланади.
Бу борада USAID Ўзбекистонга яқиндан кўмак бериб келмоқда. Хусусан, мазкур агентлик томонидан сўнгги олти ой давомида мамлакатимизга умумий қиймати қарийб 700 минг АҚШ долларига тенг туберкулёзни тезкор диагностика қилишга ўлжалланган GeneXpert тизимларини беғараз тақдим этилди. Эътиборлиси, бу ускуналар саноқли соатлар ичида тиббий тест натижаларини тақдим этиш имконига эга.
GeneXpert тизими, шунингдек, касалликнинг маълум бир турини даволаш учун буюриладиган антибактирал препаратларга чидамлиликни текширишга ҳам ёрдам бериб, шифокорларга бемор учун энг самарали дори-дармонларни танлаш, қолаверса, касалликни эрта аниқлаш ва ўз вақтида муолажа қилиш имконини беради.
Тадбирда USAID томонидан Ўзбекистон Соғлиқни сақлаш вазирлигига туберкулёз касаллигини аниқлашда қўлланиладиган 16 та GeneXpert диагностика ускунаси тақдим қилинди.
